Umowa pożyczki z bliskimi. Jak spisać?
Umowa pożyczki należy do najczęściej zawieranych umów. Pożyczkodawca zobowiązuje się na jej podstawie do przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej kwoty pieniędzy.
Przedmiotem pożyczki mogą być nie tylko środki finansowe, ale również rzeczy oznaczone co do gatunku (np. opał). Pożyczkobiorca zobowiązuje się w umowie do zwrócenia tej samej ilości pieniędzy bądź rzeczy tego samego gatunku i jakości w określonym terminie.
Co zawiera umowa pożyczki?
Umowa pożyczki może mieć dowolną formę, np. ustną, pisemną, aktu notarialnego. Dopuszczalna jest też dorozumiana forma pożyczki polegająca na wręczeniu określonej kwoty pieniężnej bądź rzeczy pożyczkobiorcy. Niemniej jeżeli wartość przedmiotu umowy wynosi co najmniej 500 zł, powinna zostać zawarta w formie pisemnej.
Umowa pożyczki zawiera oświadczenia pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy, o których mowa na wstępie. Ponadto dokument musi zawierać termin przekazania pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz termin i sposób zwrotu pożyczki. Jeśli strony umowy zapomną o określeniu terminu spłaty, to znajdą zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego, według których dłużnik powinien zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po otrzymaniu od pożyczkodawcy zawiadomienia z żądaniem spłaty.
Wysokość odsetek
W umowie pożyczki można zawrzeć klauzulę indeksową.
Przykład:
Pożyczkobiorca zobowiązuje się do zwrotu równowartości 500 funtów brytyjskich wg kursu NBP na dzień zwrotu.
W dokumencie pożyczkodawca może zastrzec prawo pobierania odsetek ustawowych, albo ustalonych przez strony. Wysokość odsetek ustawowych jest równa 13% w skali roku. W Kodeksie cywilnym została określona także maksymalna wysokość odsetek kontraktowych. Wynosi ona czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP.
Przykład:
W dniu zawarcia kontraktu stopa kredytu lombardowego NBP wynosiła 4%. W związku z tym maksymalna wysokość odsetek wynosi 16%.
Jeśli strony ustalą wyższe odsetki, to i tak sąd stanie po stronie pożyczkobiorcy. Zasądzi zapłatę odsetek w maksymalnej dopuszczalnej wysokości na dzień zawarcia kontraktu.
Jak napisać umowę pożyczki?
Pisanie umowy pożyczki zaczynamy od podania miejsca i daty jej zawarcia oraz danych osobowych stron. Należy podać następujące informacje:
– imię i nazwisko
– miejsce zamieszkania
– numer dowodu osobistego
– PESEL
W pierwszym paragrafie wskazujemy przedmiot umowy, a zatem określamy kwotę pożyczonych pieniędzy lub ilość rzeczy oznaczonych co do gatunku (np. materiałów budowlanych). W kolejnym paragrafie musimy napisać kiedy pożyczka zostanie przekazana. Najczęściej odbiór kwoty następuje przed zawarciem umowy, a podpisanie dokumentu jest swoistym pokwitowaniem przekazania pożyczki. Trzeci paragraf powinien zawierać termin i sposób spłaty. Można ustalić spłatę w ratach, albo jednorazową. Na zakończenie można wskazać sąd właściwy do rozpoznania sporów, które mogą wyniknąć z umowy. Pominięcie tej klauzuli nie ma wpływu na ważność umowy. Należy dodać, w ilu jednobrzmiących egzemplarzach sporządzono umowę. Pod ostatnią klauzulą obie strony muszą złożyć własnoręczny podpis.
Odstąpienie od umowy
Pożyczkodawca może odstąpić od umowy i odmówić przekazania drugiej stronie pieniędzy bądź rzeczy oznaczonej co do gatunku. Warunkiem jest zły stan finansowy pożyczkobiorcy. Uprawnienie do odstąpienia od umowy nie przysługuje pożyczkodawcy, jeśli w chwili zawarcia umowy wiedział, albo mógł się dowiedzieć o złym stanie majątkowym pożyczkobiorcy.
Podatek od umowy
Umowa pożyczki jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych wynoszącym 2% wartości pożyczki. Niemniej jeśli pożyczka została udzielona osobom z najbliższej rodziny w wysokości powyżej 9637 zł można uzyskać zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku. Trzeba złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych do urzędu skarbowego w terminie 14 dni od zawarcia umowy. Do deklaracji trzeba dołączyć potwierdzenie otrzymania pożyczki (np. wyciąg z banku). Jeśli kwota pożyczki wynosi mniej niż 9637 zł, to nie trzeba składać deklaracji. Przywileje opisane wyżej dotyczą najbliższych, czyli osób należących do I grupy podatkowej. Są to:
– małżonek
– zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki)
– wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie)
– pasierb
– zięć
– synowa
– rodzeństwo
– ojczym i macocha
– teściowie
Obowiązek zapłaty podatku spoczywa na pożyczkobiorcy. Powinien złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych i zapłacić podatek. Termin dopełnienia formalności w urzędzie skarbowym wynosi 14 dni od dnia otrzymania pożyczki. Osoby, które zawarły umowę pożyczki w formie aktu notarialnego nie muszą się o to martwić. Odpowiedni podatek zostanie pobrany i zapłacony przez notariusza.
