Testamenty zwykłe i szczególne. Jak napisać?

Testament można sporządzić w kilku formach nazywanych zwykłymi i szczególnymi. Wyjaśniamy jak je napisać oraz kiedy można to zrobić.

Zwykłe formy obejmują testament własnoręczny, notarialny i urzędowy. Szczególne formy są związane z testamentem ustnym, podróżnym i wojskowym. Testament szczególny może być spisany w nadzwyczajnych okolicznościach. Dokument traci moc po upływie 6 miesięcy od ich ustania.

Testament własnoręczny

Najczęściej dokument jest sporządzany w formie testamentu własnoręcznego, zwanego też holograficznym. Musi być spisany własnoręcznie przez spadkodawcę, podpisany i opatrzony datą dzienną. Brak podpisu powoduje nieważność dokumentu. Brak daty nie zawsze prowadzi do nieważności testamentu. Wtedy trzeba udowodnić, że w chwili jego sporządzenia spadkodawca był zdolny do sporządzenia go (np. W testamencie widnieje zapis: „zapisuje swojemu 20-letniemu synowi nieruchomość gruntową przy ul. iksińskiej”. Z kontekstu można wywnioskować, kiedy testator sporządził dokument.) Podpis musi znaleźć się pod pismem zawierającym rozrządzenie majątkiem na wypadek śmierci. Jeżeli spadkodawca umieści zapis pod podpisem, to zostanie on uznany za nieważny. Sąd weźmie pod uwagę wyłącznie postanowienia widniejące nad podpisem. Data może być umieszczona w dowolnym miejscu, choć najczęściej widnieje na początku dokumentu. Można sporządzić testament na dowolnym podłożu, byle własnoręcznie i z podpisem oraz w dowolnym żywym języku, który się zna (np. Testator zna chiński, ale jego rodzina nie. Mimo to testament będzie ważny. Konieczne będzie dodatkowo powołanie biegłego tłumacza).

Testament notarialny

Sporządzenie testamentu u notariusza jest kolejnym sposobem rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci. Testator musi uiścić taksę notarialną. Notariusz dba o konieczne elementy dokumentu, więc nie ma obaw, że testament zostanie uznany za nieważny. Dokument nie zaginie, ani nie zostanie zniszczony. Oryginał pozostanie w kancelarii i zostanie wpisany do rejestru. Opłaty notarialne są różne, w zależności od zawartości testamentu. Za sporządzenie testamentu trzeba zapłacić do 50 zł. Jeżeli dokument ma zawierać zapis, pozbawienie prawa do zachowku lub polecenie, opłata wzrośnie do 150 zł. Sporządzenie testamentu z zapisem windykacyjnym kosztuje 200 zł.

Testament urzędowy

Testament urzędowy, zwany allograficznym, nie może być sporządzony przez osoby głuche lub nieme. Niemniej jest odpowiednią formą testamentu zwykłego dla osoby, która nie może własnoręcznie spisać dokumentu. Procedura polega na oświadczeniu ostatniej woli ustnie, w obecności dwóch świadków wobec wójta, starosty, marszałka województwa, albo sekretarza powiatu lub gminy. Oświadczenie może zostać złożone także kierownikowi urzędu stanu cywilnego. Zostaje spisane w protokole z podaniem daty sporządzenia. Pod protokołem podpisują się odbiorca oświadczenia, świadkowie oraz spadkodawca, jeżeli jest w stanie to zrobić. W dokumencie trzeba podać powód, dla którego testator nie mógł spisać testamentu własnoręcznie.

Testament ustny

Testament ustny może być sporządzony tylko w razie obawy rychłej śmierci spadkodawcy, albo jeżeli nie można skorzystać ze zwykłej formy. Wtedy testator oświadcza ostatnią wolę w obecności co najmniej trzech świadków. Treść testamentu można stwierdzić poprzez spisanie oświadczenia przez jednego ze świadków przed upływem roku od złożenia oświadczenia. Musi podać miejsce i datę złożenia oświadczenia oraz sporządzenia pisma. Jeżeli treść testamentu ustnego nie zostanie stwierdzona w wyżej wskazany sposób, to można ją wciągu 6 miesięcy od śmierci testatora stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Sąd może wysłuchać tylko dwóch świadków, jeśli przesłuchanie trzeciego nie jest możliwe.

Testament podróżny

Testament podróżny może być sporządzony na statku morskim bądź powietrznym, przy czym tylko przed dowódcą, albo jego zastępcą. Oświadczenie ostatniej woli musi być złożone w obecności dwóch świadków. Wola spadkodawcy zostaje następnie spisana przez adresata (np. dowódcę). Pismo musi zawierać datę spisania i być odczytane spadkodawcy w obecności dwóch świadków. Następnie testator, świadkowie i osoba, która sporządziła dokument muszą się pod nim podpisać. Jeżeli spadkodawca nie może tego uczynić, trzeba w testamencie podać przyczynę niemożności złożenia podpisu.

Testament wojskowy

Testament wojskowy może zostać sporządzony wyłącznie w czasie przebywania w niewoli, wojny lub mobilizacji. Tylko żołnierze pełniący czynną służbę wojskową, pracownicy cywilni zatrudnieni w siłach zbrojnych oraz cywile towarzyszący siłom zbrojnym, członkowie służb pomocniczych oraz personel stowarzyszeń pomagający potrzebującym (np. PCK) mogą sporządzić testament wojskowy. Dokument może zostać sporządzony także przez inne osoby cywilne znajdujące się na statku marynarki wojennej lub powietrznym należącym do sił zbrojnych oraz na obszarze zarządzanym przez organy wojskowe.

Specyficzną cechą testamentu wojskowego jest to, że może zostać sporządzony wg jednej z trzech metod. Pierwszy sposób polega na oświadczeniu ostatniej woli ustnie sędziemu wojskowemu. Ten spisuje ją w protokole opatrzonym datą i miejscem sporządzenia. Treść dokumentu zostaje odczytana spadkodawcy, a następnie podpisana przez testatora i sędziego. Jeżeli spadkodawca nie jest w stanie złożyć podpisu, przyczyna tego powinna zostać podana w protokole.

Druga metoda polega na ustnym oświadczeniu woli w obecności dwóch świadków. Jeden z nich spisuje ostatnią wolę testatora. Dokument musi zawierać miejsce i datę sporządzenia oraz być podpisany przez spadkodawcę i dwóch świadków.

Gdyby testator nie mógł złożyć podpisu, a w okolicy nie było żadnego sędziego wojskowego, pozostaje trzecie rozwiązanie. Spadkodawca może oświadczyć ustnie ostatnią wolę w obecności trzech świadków. Jeden z nich spisuje oświadczenie testatora, podaje wzmiankę o przyczynie braku podpisu spadkodawcy oraz datę i miejsce sporządzenia dokumentu. Na koniec odczytuje treść protokołu testatorowi w obecności pozostałych świadków. Pod dokumentem muszą się podpisać wszyscy świadkowie.

Może Ci się również spodoba