Prawo pierwokupu. Co to jest? Na czym polega?
Prawo pierwokupu jest uprawnieniem przysługującym osobie trzeciej względem sprzedawcy, który chce zbyć określoną rzecz. Poniżej wyjaśniamy jak z niego skorzystać.
Prawo pierwokupu jest zastrzeżeniem pierwszeństwa do zakupu rzeczy w razie, gdyby druga strona sprzedała ją komuś innemu. Jeżeli właściciel chce sprzedać określoną rzecz nie musi pytać nikogo o zgodę. W przypadku, gdy istnieje prawo pierwokupu, musi najpierw zaproponować sprzedaż osobie, której ono przysługuje. Dopiero wtedy, gdy uprawniony nie skorzysta z oferty, sprzedawca może zbyć rzecz innemu nabywcy.
Powiadomienie o pierwszeństwie kupna
Osoba, która ma pierwszeństwo kupna określonej rzeczy przed innymi, musi zostać w jak najkrótszym czasie powiadomiona o wystawieniu przedmiotu lub nieruchomości na sprzedaż. Właściciel powinien wysłać zawiadomienie w formie pisemnej, najlepiej listem poleconym z potwierdzeniem odbioru. Wtedy uzyska pewność, że informacja dotrze do uprawnionego. Jeżeli w późniejszym terminie uprawniony zarzuciłby sprzedającemu, że nie poinformował go o zamiarze zbycia rzeczy, ten mógłby skutecznie odeprzeć fałszywe oskarżenie. Sprzedawca nie powinien uniemożliwiać uprawnionemu skorzystania z pierwszeństwa kupna. Wtedy umowa zawarta ze zbywcą będzie od początku nieważna.
Jak skorzystać z prawa pierwokupu?
Osoba, której przysługuje prawo pierwokupu może z niego skorzystać poprzez złożenie oświadczenia sprzedawcy. Nie wystarczy do niego zatelefonować, czy wysłać e-maila. Oświadczenie jest traktowane jako dokument. Musi mieć taką samą formę jak umowa sprzedaży. Jeśli przedmiotem umowy jest rzecz ruchoma (np. meble, samochód, sprzęt AGD), to zwykle kontrakt jest zawierany w formie pisemnej. Z kolei w przypadku, gdy prawo pierwokupu dotyczy nieruchomości, oświadczenie uprawnionego musi mieć formę aktu notarialnego. Umowa sprzedaży nieruchomości zawarta w inny sposób będzie nieważna. Tak samo zostanie potraktowane oświadczenie osoby mającej prawo pierwokupu. Oświadczenie musi być złożone w terminie. Jeśli przedmiotem sprzedaży jest rzecz ruchoma, termin wynosi tydzień. Kiedy pierwszeństwo kupna dotyczy nieruchomości uprawniony może skorzystać z prawa pierwokupu w terminie miesiąca od dnia otrzymania powiadomienia. Są to tzw. terminy ustawowe. W umowie ustanawiającej prawo pierwokupu strony mogą ustalić inne, bardziej dogodne terminy.
