Postępowanie spadkowe. Gdzie prowadzić? W sądzie czy u notariusza?

Spadkobiercy nabywają majątek z chwilą śmierci spadkodawcy, ale muszą dodatkowo uzyskać potwierdzenie, kto dziedziczy schedę i jakie są ich udziały.

Postanowienie o nabyciu spadku jest wydawane przez sąd. Fakt nabycia schedy może zostać potwierdzony także przez notariusza, który sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia. Notarialne akty poświadczenia dziedziczenia, jakie są zarejestrowane w ogólnokrajowym rejestrze elektronicznym wywołują takie skutki prawne, jak sądowe prawomocne postanowienia.

Przebieg postępowania

Wszyscy spadkobiercy powinni złożyć oświadczenia o odrzuceniu lub przyjęciu spadku. Dopiero wtedy sąd może wydać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, a notariusz poświadczyć dziedziczenie. Jeśli spadkobiercy będą zwlekać ze złożeniem oświadczenia, to i tak po upływie 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy zostaną uznani za osoby, które przyjęły spadek. Wtedy można udać się do sądu lub notariusza, w celu uzyskania wspomnianego wyżej potwierdzenia.

Postępowanie przed sądem

Postępowanie spadkowe jest prowadzone przez sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jeżeli nie można go ustalić, to właściwym jest sąd spadku, czyli ten, w którego okręgu znajduje się majątek spadkodawcy bądź część schedy.

Sąd zabezpiecza spadek na wniosek spadkobierców. Może zabezpieczyć schedę z urzędu, jeżeli istnieje zagrożenie naruszenia rzeczy lub praw, które podlegają dziedziczeniu. Sąd może ustanowić tymczasowy zarząd nad majątkiem spadkowym, albo ustanowić dozór np. nad nieruchomością. Innym sposobem zabezpieczenia jest spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór. Mienie ruchome może też zostać złożone w depozycie.

Kto ogłasza testament?

Jeżeli dziedziczenie odbywa się na podstawie testamentu, posiadacz tego dokumentu ma obowiązek złożyć go w sądzie spadku zaraz po tym, jak dowie się o śmierci testatora. Osoba posiadająca testament może też przekazać go notariuszowi. Sąd bądź notariusz otwiera i ogłasza testament. Nie może tego uczynić, jeżeli nie ma aktu zgonu. Spadkobierca powinien złożyć wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu. Do pisma należy załączyć akt zgonu spadkodawcy i jego testament. Testator zwykle przekazuje testament jednemu ze spadkobiercy, albo udziela informacji o miejscu, gdzie znajduje się dokument.

Notariusz lub sąd informują osoby, których dotyczą rozporządzenia testamentowe oraz wykonawcę testamentu i kuratora spadku, jeżeli zostali powołani przez testatora. Notariusz musi dodatkowo poinformować sąd spadku.

Stwierdzenie nabycia spadku

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku musi być złożony przez osobę, która ma w tym interes prawny, np. spadkobiercę, zapisobiorcę, wykonawce testamentu. Do wniosku trzeba załączyć wypis aktu zgonu i dowody dziedziczenia, a zatem testament, albo odpisy skrócone aktu urodzenia.

Poświadczenie dziedziczenia u notariusza

Notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia wtedy, gdy wszystkie osoby brane pod uwagę jako spadkobiercy się przed nim stawią i jednocześnie, zgodnie zażądają poświadczenia dziedziczenia. Ponadto, muszą złożyć wymagane prawem dokumenty i oświadczenia. Na ich podstawie notariusz przygotuje akt poświadczenia dziedziczenia. Następnie zarejestruje go w rejestrze prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną. Natychmiast nastąpi potwierdzenie rejestracji. Osoba, która otrzyma akt powinna zgłosić ów fakt w urzędzie skarbowym.

Kiedy notariusz nie może stwierdzić nabycia spadku?

Możliwość sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia jest stosunkowo ograniczona. Notariusz nie może przygotować dokumentu, jeśli podstawą dziedziczenia jest testament szczególny (ustny, wojskowy, podróżny), albo spadkodawca zmarł przed 1 lipca 1984 r. Notariusz nie jest uprawniony do stwierdzenia nabycia spadku, który obejmuje prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą. Akt poświadczenia dziedziczenia nie może być sporządzony jeżeli spadkodawca był cudzoziemcem w chwili śmierci, albo był apatrydą mieszkającym poza terytorium Rzeczypospolitej. Sporządzenie wspomnianego dokumentu jest niemożliwe także w przypadku braku zgody między spadkobiercami, albo gdy któryś z nich nie może się stawić osobiście

Może Ci się również spodoba