Paznokcie i ich pielęgnacja. Na co zwrócić uwagę?
Paznokcie są utworzone z twardej keratyny i rosną około 3 mm na miesiąc. Płytka paznokcia pokrywa łożysko, z którym jest zespolone. Przedstawiamy podstawowe kwestie związane z pielęgnacją paznokci.
Paznokcie są wrażliwe na błędy popełniane w związku z ich pielęgnacją. Nadmierne uwodnienie powoduje, że keratyna ulega zmiękczeniu. Kiedy pochłonięta woda wyparuje, białko stanie się bardzo kruche. Drugim ważnym czynnikiem powodującym uszkodzenia płytki paznokcia jest odtłuszczenie jej przez suche rozpuszczalniki i detergenty. Są to substancje, które obniżają wytrzymałość. Agresywne płyny, np. solanka, węglowodory, cukrowe roztwory, prowadzą do uszkodzenia brzegów płytki. Konsekwencją stałego kontaktu z takimi substancjami może być zapalenie tkanek okołopaznokciowych. Źle wykonany manikiur również może przyczynić się do chorób paznokci, np. zakażenia gronkowcem i nagromadzenia się ropy.
Jak pielęgnować paznokcie?
Chcąc zmniejszyć kruchość paznokci należy ograniczyć kontakt z wodą poprzez stosowanie gumowych rękawiczek podszytych bawełną. Warto stosować tłuste produkty, które po wtarciu w okolicę otaczającą paznokcie poprawiają ich kondycję (np. olejek migdałowy, olejek rycynowy, lanolina). Warto stosować zmiękczających, zagęszczonych mieszanin na bazie wosków. W trosce o mocne i piękne warto wzbogacić dietę w witaminy z grupy B, biotynę i białko. Aminokwasy, takie jak arginina i cysteina współtworzą strukturę płytki. Na rynku farmaceutycznym są też dostępne specjalne suplementy zawierające m.in. kompleks wymienionych wyżej składników odżywczych, olejek z ogórecznika i wiesiołka.
Uważaj na grzybicę
Grzybica może być wywołana przez drobnoustroje onyxis lub perionyxis. Pierwszy rodzaj powoduje zapalenie łożyska i płytki, natomiast drugi prowadzi do stanu zapalnego otoczenia paznokcia. W ramach wymienionych grup można dodatkowo wyróżnić pomniejsze gatunki. Częstą przypadłością są grzybice wywołane przez dermatofity. Paznokieć posiada nienaruszoną powierzchnię. Grzyby atakują miękką keratynę łożyska i drąży pod płytką paznokciową. Rozwój tej choroby jest bardzo powolny i może trwać nawet wiele miesięcy lub lat. Po latach dochodzi do wykruszenia się płytki, która nie jest odpowiednio odżywiana przez łożysko. Leczenie polega na zażywaniu doustnych leków przygotowanych na bazie gryzeofulwiny.
Grzybica może być też wywołana przez grzyby drożdżopodobne (łac. Candida albicans). Wtedy wokół paznokcia tworzy się obrzęk i rumień, a w miarę rozwoju choroby dochodzi do powstania surowiczego wysięku. Płytka zostaje przebarwiona na brunatno-zielony kolor. Grzybica wywołana przez drożdżopodobne grzyby jest bardziej inwazyjna od choroby spowodowanej inwazją dermatofitów. W razie wystąpienia wymienionych wyżej objawów trzeba udać się do dermatologa. Leczenie polega na miejscowym aplikowaniu preparatów z jodyną, nadmanganianem potasu, eozyną i aminami czwartorzędowymi co najmniej dwa razy dziennie. Dodatkowo, należy zażywać leki przygotowane na bazie itrakonazolu.
Produkty kosmetyczne
Podstawowym kosmetykiem stosowanym do pielęgnacji paznokci jest lakier. Bezbarwna baza zawiera żywice, toluen, rozpuszczalniki i nitrocelulozę. Do kleistej mieszaniny dodaje się kolorowe pigmenty, a niekiedy także macicę perłową. Lakiery są zwykle dobrze tolerowane i nie powodują uczulenia. Wyjątkowo, nie powinny ich stosować osoby uczulone na formalinę i niektóre barwniki. Składniki preparatu wiążą się wewnątrz płytki, co może doprowadzić do zżółknięcia keratyny. Nieestetyczny efekt jest wynikiem zbyt częstego stosowania lakierów w intensywnych i ciemnych barwach. Kosmetyki tego typu działają wyłącznie na powierzchni płytki, ale niektóre preparaty mogą poprawiać mechaniczne właściwości keratyny. Niektóre lakiery zawierają kolagen i hydrolizaty keratyny, ale skuteczność tych substancji w zakresie pielęgnacji paznokci nie została dotychczas udowodniona.
Do pielęgnacji paznokci stosuje się również preparaty utwardzające i natłuszczające. Środki utwardzające zawierają głównie formalinę, która powoduje wzmocnienie płytki paznokcia. Producenci stosują również mieszaniny aminokwasów, które nasycają płytkę przyczyniając się do utrzymania prawidłowego wskaźnika jej uwodnienia. Środki natłuszczające są produkowane z olejów roślinnych (m.in. z oleju z ogórecznika, olejku z wiesiołka).
