Ograniczenie praw do nieruchomości. Co to jest? Kiedy jest możliwe? Na czym polega?

Prawo własności gwarantowane przez konstytucję oraz szereg ustaw może w szczególnych i uzasadnionych przypadkach podlegać pewnym ograniczeniom. Wyjaśniamy na czym one polegają oraz kiedy mogą zostać wprowadzone.

Ograniczenie praw do nieruchomości jest możliwe w wyjątkowych sytuacjach, które zostały dokładnie określone w prawie. Część ograniczeń została określona w ustawach, a inne w aktach prawa miejscowego. Właściciel, który doznał ograniczeń ma prawo do uzyskania odszkodowania z tytułu utraty, albo istotnego ograniczenia użyteczności jego nieruchomości.

Ograniczenia w aktach prawa miejscowego

Ograniczenie prawa własności może wynikać z miejscowego planu zagospodarowania terenu. Można bardzo często spotkać się z sytuacją, w której grunt należący do osoby fizycznej znajduje się na obszarze przeznaczonym np. pod drogę publiczną. Właściciel takiego gruntu nie będzie mógł uzyskać pozwolenia na budowę, co jest istotnym ograniczeniem. Poza tym, starosta zapewne wyda decyzję o wywłaszczeniu, jeżeli właściciel nie wyrazi chęci sprzedaży tej nieruchomości lub jej części. Poprowadzenie drogi publicznej na części gruntu może spowodować obniżenie wartości pozostałego obszaru, który dawniej tworzył z nią jedną nieruchomość. W takiej sytuacji właściciel może wystąpić do gminy z żądaniem wypłaty odszkodowania w wysokości obniżki wartości gruntu.

Obszary ograniczonego użytkowania

Gmina może ustanowić obszar ograniczonego użytkowania w imię ważnego interesu publicznego. Ustanowienie takiego terenu odbywa się w drodze uchwały sejmiku województwa bądź rady powiatu tylko w ostateczności. Możliwość ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania istnieje wyłącznie wtedy, gdy mimo zastosowania dostępnych rozwiązań nie można dotrzymać standardów jakości środowiska poza terenem zakładu lub innych obiektów (np. oczyszczalni ścieków). Właściciel lub użytkownik wieczysty gruntu objętego strefą ograniczonego użytkowania mogą żądać wykupienia nieruchomości lub jej części bądź odszkodowania.